Toàn cầu hoá là tiến trình chuyển dịch vốn, lao động, kỹ thuật, hàng hoá, tư tưởng và con người giữa những vùng đất, xã hội, văn hoá và kinh tế ở những chân trời khác nhau trên thế giới

Giống như là không gian và thời gian được nén lại cho gần nhau

4 lý thuyết về toàn cầu hoá:

• Nhất thể hoá về văn hoá và thể chế, với sự thống lĩnh của chủ nghĩa tư bản và ý thức hệ tân tự do (lý thuyết Marxism, David Harvey)
• Xung đột văn hoá/văn minh (clash of civilization) (Samuel Huntington)
• Hỗn dung (hậu hiện đại)
• Địa phương hoá (glocalization)

Nhất thể hoá và tân tự do

• McDonald hoá: người dùng muốn tối thiểu hoá thời gian và tiền bạc, cửa hàng muốn tối đa hoá lợi nhuận
• Tân tự do của Thatcher và Reagan: nhấn mạnh vào thị trường, nhà nước cắt trợ cấp, theo xã hội hoá. Bệnh viện, trường học cần tự chủ → tăng viện phí, học phí
• Diễn ngôn: chủ thể cần xem việc chữa bệnh, học hành là trách nhiệm của bản thân, gia đình, không phải là trách nhiệm của xã hội, nhà nước, không đi đòi xã hội, nhà nước phải hỗ trợ mình

Chính sách công ở Việt Nam có cái theo tân tự do, có cái phản tân tự do

Xung đột văn hoá

Huntington chia các nền văn hoá/văn minh đa phần là từ tôn giáo. Huntington tin là xung đột này khó xoá nhoà được, đặc biệt là xung đột giữa Thiên Chúa giáo và Hồi giáo

Có vẻ như lý thuyết 1 và 2 có khả năng giải thích lý do vì sao sự ngoại lai lại đến địa phương. Lý thuyết 2, 3, 4 có vẻ có khả năng mô tả cách sự ngoại lai và nội địa tương tác với nhau như thế nào.

Nguồn:: Lương Văn Hy